Ο άνθρωπος με τη δημιουργία του δικού του προσωπικού έργου κάνει μέσα από το δημιούργημά του, ορατή την ψυχή του στον κόσμο της αισθητικής, της ομορφιάς, βεβαιώνει τη ζωντανή παρουσία της ψυχής, ως έκφραση της δημιουργικής πνοής του θεού.

Με μια συνέπεια και με φοβερή εξέλιξη της δουλειάς της και της καλλιτεχνικής της προσέγγισης, συνεχίζει η Μαρία Χατζηττοφή να μας ταξιδεύει μέσα από τα έργα της. 

Εκ προθέσεως φαίνεται λοιπόν, να μας μεταφέρει στα χρόνια της αθωότητας, στο μικρόκοσμό της λεπτομέρειας, κατ’ ακρίβειαν η ματιά της είναι αποκαλυπτική του βάθους της λεπτομέρειας.

Θέματα και αντικείμενα που φαντάζουν απλοϊκά, αποτυπώνονται στο μυαλό της με το βάρος μιας σοβαρότητας απαράμιλλης, δημιουργώντας μια σχέση με τα αντικείμενα αυτά πέραν από τα όρια του καθημερινού και του συνηθισμένου.

Τα αντικείμενα παραπέμπουν σε πράξεις, των οποίων η σημασία επαναπροσδιορίζεται μέσα από το φακό της Μαρίας. Με το νήμα δένω και λύνω, ράβω, παίζω, κουνιέμαι, ταξιδεύω, τραβώ, ξαμολυέμαι, καθηλώνομαι, ξετυλίγω και τυλίγω τα πράγματα με τρόπο ουσιαστικό όπως μόνο στα όνειρα και στη μνήμη των ανθρώπων γίνεται πια. Η μνήμη είναι ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση στο έργο της. Η μνήμη που παλεύει με τη λήθη. Η παρουσία με την απουσία, το φως με το σκοτάδι είναι σημαντικά στοιχεία του έργου της. Τα χρώματα και το φως της είναι ιδιαιτέρως χαρακτηριστικά και μοναδικά και, αν και δεν είμαι ειδικός σε θέματα τέχνης δεικνύει νομίζω αυτό την αξία και το ταλέντο της να έχει καταφέρει να προσδιορίσει την καλλιτεχνική της ταυτότητα με τόσο εξεζητημένο και καθοριστικό τρόπο.

Τα μοτίβα που επαναλαμβάνονται γίνονται ολότελα δικά της. Τα έχει κατακτήσει, τα έχει δαμάσει, έτσι όπως έχει εισχωρήσει στο μικρόκοσμο της λεπτομέρειάς τους. Οι ραφές παραπέμπουν στο δέσιμο το αιώνιο, στους δεσμούς τους ακατάλυτους. Το συρματόπλεγμα εμπεριέχει όλο τον πόνο και την αδικία που έχει ζήσει αυτός ο τόπος.

Το ελλειπτικό τοπίο που συχνά παρουσιάζει, δίνει άλλη βαρύτητα στην ύπαρξη. Η παρουσία αντικειμένων και προσώπου παίρνει άλλη διάσταση. Το ίδιο όμως τονίζεται και η απουσία.

Η ελλειπτικότητα δεν είναι περιγραφή ή απόδοση του κενού αλλά συχνά του αποχωρισμού, του χωρισμού, του θανάτου, της προσμονής, της αναμονής και της υπομονής.

Χωρίς να αναπαριστά συνήθως τοπία καταφέρνει να δημιουργήσει μια ιδιαίτερη σχέση με τη φύση μέσα από τον τρόπο που αποδίδει και παρουσιάζει το μικρό πουλί, την πέτρα, το κοχύλι. Ξέρει καλά τη φύση των πραγμάτων η Μαρία όπως γνωρίζουμε και από τα δείγματα της προηγούμενης δουλειάς της. Τόσο καλά που μπορεί να τα αποδομήσει στα εξ ων συνετέθηκαν και να τα αποδώσει με τρόπο δημιουργικό, κάνοντας εντονότερη την υπαρξιακή τους διάσταση αλλά και εκτινάσσοντας τα στη σφαίρα του συμβολισμού. Αυτή την αίσθηση μου δημιουργεί το λατρεμένο τούτο ελιόδεντρο, ως σημείο οδύνης, μάρτυρας της θανάσιμης αγωνίας, της περίλυπης εώς θανάτου ψυχής του ίδιου του Χριστού. Εκεί στη ρίζα της ελιάς θα ακουστεί το «παρελθέτω απ’ εμού το ποτήριον τούτο». Μοναδικός μάρτυρας η εληά, να παραστέκει παρήγορη και σιωπηλή. Στη ρίζα της ελιάς ακουμπισμένο ένα ποδήλατο, το όχημα που θα οδηγήσει στη λύτρωση, της πάλης της ψυχήε και της ανθρώπινης αγωνίας..

Το νήμα που εμφανίζεται επανειλημμένως με τον δυνατό συμβολισμό του γίνεται πολύτιμο εργαλείο στα χέρια της Μαρίας. Τη δένει με το παρελθόν, είναι ο μίτος που την καθοδηγεί και θα της επιτρέψει να βρει το δρόμο για το γυρισμό. Το κρατά σφιχτά στην παλάμη της να μην της φύγει, να μην το χάσει. Το μελετά χρόνια και χρόνια, έχει διεισδύσει στις ίνες μέσα και στην κάθε αποφυάδα. Εκεί που βρίσκεται η ουσία των πραγμάτων.

Η φθορά που επιφέρει ο χρόνος μοιάζει να εντοπίζεται στα αντικείμενα. Επιτείνεται και μεγεθύνεται η φθορά στα αντικείμενα με τρόπο και πρόθεση να προστατεύσει τις ψυχές. Να μείνουν άφθαρτες οι ψυχές, νεανικές, αιώνιες.

Αξεπέραστη και πιο σημαντική πτυχή στο έργο της είναι η κούκλα της. Η δική τη κούκλα. Η κούκλα της μικρής Μαρίας. Η κούκλα της ζωγράφου Μαρίας Χατζηττοφή. Η διάσημη κούκλα. Αυτή η κουκλίτσα που ταξιδεύει τον καθένα στην παιδική του ηλικία, μοιάζει να είναι το αλτερ έγκο της. Τόσο αθώα αλλά ταυτόχρονα τόσο δυνατή. Αναμετρά το ανάστημά της με την ιστορία, με τον πόνο, με την πληγή, με το συρματόπλεγμα. Είναι ακούραστη να μετρά, να παίζει και να μετρά, μου δίνει την εντύπωση ενός παιδιού που τα φυλάει. Πέντε δέκα δεκαπέντε. Φτου και βγαίνει πάλι η κούκλα.

Έρχεται από το παρελθόν και ταξιδεύει αγέρωχη προς το μέλλον. Δεν διαπραγματεύεται και δεν αμφιταλαντεύεται στην αναζήτησή της. Μοιάζει να ξέρει ακριβώς τι θέλει. Τι ψάχνει. Είναι παρούσα σε όλα τα γεγονότα, παντού και πάντα. Ακόμα και στα έργα της Μαρίας που δεν είναι εκεί εμείς τη βλέπουμε. Δαμάζει τα νερά, τα κύματα, τα συναισθήματα. Γνωρίζει την ιστορία της και το πεπρωμένο της. Δρα όταν πρέπει και ξαποσταίνει όταν πρέπει. Ξέρει πότε να συνεχίσει το περπάτημα και την πορεία της, πότε πρέπει να σταθεί και ποια πράγματα να περιεργαστεί, όπως ακριβώς και η καλλιτέχνις.

Καθώς περπατά κατά μήκος της γραμμής αντιπαράταξης μοιάζει να λέει την ιστορία αυτού του τόπου με το δικό της τρόπο. Μέσα από τα μάτια ενός παιδιού που πονεί και υποφέρει και δεν κατανοεί το παράλογο και την αδικία.

Την ίδια στιγμή όμως δε φοβάται η κούκλα αυτή. Δε φοβάται να τα βάλει με το σκιάχτρο, με τον ταύρο, με γη και ουρανό.

Κοινωνεί την αγάπη στο πρόσωπο του άλλου και παίρνει δύναμη από όλους εμάς για να συνεχίζει.

Η Κύπρος του βορρά είναι τόσο έντονα παρούσα στο έργο της Μαρίας Χατζηττοφή να μας θυμίζει, να μας ξυπνά. Η ματιά της μετουσιώνει τη βαρβαρότητα σε πείσμα και υπομονή,  την εγκατάλειψη σε δημιουργία, την ομίχλη σε καθαρότητα σκέψης και πρόθεσης.